“Zijn ‘flink’ en ‘braaf’ aan een make-over toe?”

De Belgische Laura is moeder van drie kleintjes, Elliot, Amelia en Phoebe. En tijdens haar vele slapeloze nachten, haalde ze troost uit verhalen van andere moeders en besloot ze deze troost door te geven via haar eigen verhalen. Op haar blog Mommoiselle deelt ze haar ervaringen met de wereld.

“En is het flinke?”, is de vraag die ik het meest gesteld kreeg in de kraamweken en ik merk dat ik die vraag eigenlijk best wel naast de kwestie vind. Natuurlijk is ze goedbedoeld maar zijn er wel “stoute kinderen” en wanneer is een baby “niet flink”? Bij ons werd het woordje niet verbannen, maar we gingen wel op zoek naar leuke aanvullingen en alternatieven.

Is dit dan eindelijk een flinke baby?

Wij hebben drie kindjes die ons moeizame nachten bezorgden en als de vraag “Is het een flinke?” dan werd gesteld interpreteerde ik die vaak als “is dit er nu eindelijk eentje dat flink slaapt?”. Ik nam het persoonlijk omdat het precies al meteen de volmaaktheid van ons kindje in twijfel trok, terwijl niet slapen perfect behoort tot de takenlijst van een baby en het niet ‘niet flink’ is ‘s nachts mama of papa nodig te hebben.

Ik begrijp dat de vraag naar of je baby’tje ‘flink’ is, eigenlijk een conversatiestarter is en impliciet vraagt naar of ze goed eet, slaapt en niet te veel huilt. Ze vraagt ook naar de gemoedstoestand van de moeder en dat kan ik natuurlijk alleen maar appreciëren. Alleen versta ik onder die vraag ook dat een baby’tje dat niet flink eet, slaapt of net wel vaak huilt een ‘stoute’ baby is en het lijkt me zonde een baby al zo snel af te rekenen op iets waarvan hij/zij simpelweg nog niet weet hoe het ‘beter’ kan.

In het Van Dale woordenboek staat dat ‘flink’ als bijvoeglijk naamwoord drie dingen kan betekenen: 1 stevig: flink van postuur, 2 vrij groot, ruim, 3 sterk van karakter; = ferm: een flinke vent. In de uitspraak ‘En is het een flinke (baby)?’ wordt op de derde betekenis gedoeld. Wat ik sneu vind aan het woord ‘flink’ is dat het lijkt te verwijzen naar het gehele karakter van een kind in plaats van wat hij of zij van actie onderneemt. Dit klinkt wollig. Ik verklaar me nader.

Prijs het proces, in plaats van het eindresultaat

Zelf studeerde ik talen en ik begrijp natuurlijk wel dat een zin als ‘Flinke meid!’ niet voor iedereen deze ladingen dekt. Het is vaak ook gewoon een aangeleerde zin die je gebruikt om je trots te uiten tegenover je baby’tje of kind. En dat doe ik zelf ook! Het lijkt me ook heel fijn voor een kindje om vaak positieve feedback te krijgen.

Ik volg op instagram graag accounts die suggesties doen voor mindful communicatie met kinderen in de trant van: “instead of… try saying…” en heb daar al veel handige tips uit gehaald. Zo proberen we bijvoorbeeld niet de te vage uitspraken ‘flinke jongen’ of ‘braaf meisje’ te gebruiken, maar passen we de raad toe meer het proces te prijzen dan het eindresultaat. Zo onthoudt het kind welke precieze handeling tot dat knappe eindresultaat leidde en maak je van de positieve feedback ineens een leermoment.

Wat kan je in de plaats zeggen?

Het klinkt nu alsof ik allerlei boeken opvoedkunde doorneem vooraleer ik een uitspraak doe tegen de kinderen en dat is natuurlijk helemaal niet het geval. Ik merkte gewoon zelf dat het woord ‘flink’ ons soms tekort schoot en kwam zo op andere manieren van communiceren uit.

Zo antwoordde ik op de vraag of het een flinke baby was met een knipoog: “alle baby’s zijn flink hè, dit examplaartje is een kei in knuffelen en drinken. Slapen daar oefenen we samen nog wat op”.

Bij onze oudere kinderen probeer ik hun acties te prijzen in plaats van hun karakter. Ze zijn niet geheel ‘stout’ of ‘flink’. Bovendien is een begrip als ‘flink’ vaag voor kleintjes en probeer ik precies te benoemen wat ze goed deden. Zo zal ik ze bijvoorbeeld niet complimenteren met een tekening als eindresultaat, maar wel een detail zoeken en ze daar positief in bevestigen: “die kleine stipjes die je hier zette zijn knap zeg, dat vergde vast geduld!”. Of als ze elkaars hand vastpakken om over te steken probeer ik in plaats van ‘flinke kindjes’ het voor hen te verduidelijken en zeg ik iets als “wat fijn dat je je zusje helpt met oversteken”. Of “lief van je dat je je zusje over het verkeer leert”. Als ze ‘flink’ de speeltuin verlaten, zeg ik “Ergens vertrekken waar het leuk is, is niet altijd gemakkelijk. Knap dat je dat met een glimlach deed! We komen hier natuurlijk snel weer terug”.

Zo hoop ik dat ze gedrag niet alleen stellen om mij als ouder te pleasen of sociaal wenselijk gedrag te vertonen omdat dat blijkbaar zo hoort, maar wel omdat ze dat zelf willen.

‘Flink’ hoeft de prullenbak niet in

Het woord ‘flink’ zit ingebakken en in vele situaties vind ik het ook best passend. Als we bijvoorbeeld lekker samen een boek liggen te lezen durf ik wel eens zeggen “Jullie zijn toch zo’n flinkerds hè?”.

We moeten niet overdrijven en elke uitspraak onder de microscoop ontleden: ‘flink’ is ook maar een woord. Alleen vind ik dat het soms niet overbrengt wat ik precies bedoel. Ik vraag me af of jullie ook vaak nadenken over hoe je met je kindjes praat? Als dit je interesseert kan je er online veel over terugvinden in de volgende strekkingen van opvoedingsmethoden: sensitief opvoeden, onvoorwaardelijk ouderschap, bewust ouderschap, de Gordon-methode.

Dit artikel verscheen eerst op Famme.nl.